KOSMOS

Kun je via muziek een positieve bijdrage leveren aan de klimaatcrisis? Wij denken van wel!

Nationale Jeugdorkesten Nederland wil een actieve rol spelen in maatschappelijke issues. Onze jonge musici staan midden in de wereld en wij voelen ons met én voor hen betrokken bij hun leefwereld.
Al langere tijd werd gezocht naar manieren om via muziek een bijdrage te leveren. Ook violist Tim Kliphuis wil via muziek zijn zorgen om het klimaat gestalte geven. Samen vonden NJON en Kliphuis elkaar in Project KOSMOS: een muzikale dialoog met de wetenschap.

In KOSMOS voeren Tim en 17 young professionals van NJON een gloednieuwe compositie uit over de klimaatcrisis, waarbij zij het podium delen met topwetenschappers. KOSMOS zal te zien zijn op vele grote festivals in Nederland, waaronder twee keer tijdens de Muziekzomer Gelderland. Aan project KOSMOS is ook een podcastserie verbonden, met onder andere Prof. dr. Robbert Dijkgraaf , demissionair minister van OCW).

Aanzetten tot positieve actie

Bij de KOSMOS concerten komt telkens een andere wetenschapper aan het woord. Tijdens dit concert wordt de wetenschap vertegenwoordigd door dr. Bernice Bovenkerk van Wageningen University and Research (WUR). Haar werkgebied omvat de onderwerpen klimaatverandering, natuurethiek, (milieu)filosofie, dierethiek en dierenwelzijn .

Op vernieuwende wijze zullen musici en wetenschap elkaar bevragen en inspireren, en zo gestalte geven aan de gedeelde zorg om het klimaat. Ze hopen het bewustzijn te vergroten en het publiek op een mooie manier aan te zetten om tot positieve acties voor het klimaatvraagstuk over te gaan.

'We zijn musici,' zegt orkestlid Yifan Du, 'maar we kunnen ons ook uitspreken'. De slagwerkster voegt er aan toe: 'Als iedereen van hetzelfde idee doordrongen raakt, dan kunnen we de wereld veranderen. Misschien zelfs het universum.'

Nieuwe voorstellingsvorm

Kliphuis' gloednieuwe compositie krijgt een centrale rol. "Het was een bijzonder compositieproces, dat uitmondde in een heel nieuwe voorstellingsvorm" vertelt de componist. Tijdens de voorstellingen schetsen de wetenschappers, ieder binnen het eigen vakgebied, hun kijk op klimaatverandering en gaan ze samen met de jonge musici in gesprek met het publiek.

Kliphuis vertelt: 'Deze musici zijn jonge professionals. Zij hebben een lange toekomst voor zich en krijgen allemaal te maken met de klimaatveranderingen die op komst zijn. Ze stonden allemaal vanaf het begin heel positief tegenover de doelstelling van dit orkest: mensen bewuster maken van de uitdagingen, en tot handelen bewegen. En ook daarin nemen ze hun verantwoordelijkheid, ieder op een eigen manier. Ze vragen iets aan de wetenschapper, ze denken mee over de concertvorm, ze delen het op de socials. Als we allemaal iets doen, kunnen we bergen bewegen.'

De compositie Kosmos (2024) bestaat uit de delen: Fanfare - Chimborazo - Quarks - Plankton - Utopia - Ice - Walden - Gaia

Download de programmatoelichting om deze te bekijken.

Beluister wat de orkestleden vertellen over KOSMOS:

Podcasts

Voorafgaand aan het compositieproces ging Tim Kliphuis in gesprek met vijf topwetenschappers. De podcasts die Kliphuis maakte van deze gesprekken vormden de inspiratie voor zijn muziek. De interviews die Kliphuis voerde met de topwetenschappers zijn als podcast 'Componeren of verzuipen' van NPO Luister / NTR HIER te beluisteren.

In de podcast komen de volgende wetenschappers aan het woord:
Prof. dr. Amina Helmi (sterrenkunde, Rijksuniversiteit Groningen, Spinozaprijs 2019), Prof. dr. Appy Sluijs (paleoceanografie, Universiteit Utrecht), Prof. dr. Ingrid Robeyns (economisch filosoof, Universiteit Utrecht), Dr. Katja Peijnenburg (evolutionair bioloog, Universiteit van Amsterdam),
Prof. dr. Robbert Dijkgraaf (theoretische natuurkunde, Princeton en Universiteit van Amsterdam; demissionair minister van OCW).

Kosmos wordt geproduceerd in een partnerschap van Stichting Het Wereldorkest en Stichting Nationale Jeugdorkesten Nederland.

Het Cultuurfonds, Fonds Podiumkunsten, Dioraphte Fonds, NORMA Fonds, de Gemeentes Hilversum en Wageningen, de Van den Berch van Heemstede stichting en de Gravin van Bylandtstichting ondersteunen dit project.